احترام خاص ما انسان‌ هاست، نه ساخته‌های دست یا ذهن مان.

فکر، باور و عقیده، ساخته‌ی ذهن انسان‌ است نه جزیی از وجود او.

همان گونه که احترام گذاشتن به وسیله یا ابزاری که یک انسان ساخته است عاقلانه به شمار نمی آید, احترام گذاشتن به فکر و باور و عقیده‌ ای که ساخته ذهن انسان است نیز می تواند به همان میزان غیر عقلانی باشد.

شاید مقصود از احترام به عقیده که در گذشته روی آن تاکید می شده در واقع احترام به تفاوت نگاه و دیدگاه انسان بوده نه خود آن عقیده یا باور.

بدین معنی که انسان به دلیل متفاوت بودن، می تواند نگرش های متفاوتی هم داشته باشد و احترام به خود این انسان بعنوان یک فرد متفاوت منظور و مقصود بوده ولی انگار در اثر مرور زمان آین احترام از روی خود انسان به عقیده و فکر و باور او منتقل شده.

فرهنگ سازی در این زمینه که هیچ چیز ارزشمند تر از جان انسان نیست و این خود انسان است که مستحق احترام است، نه نظر و عقیده و باور یا فکر او، می تواند زمینه سازی باشد برای ایجاد فرهنگ دموکراسی .

همان دموکراسی که بر پایه احترام به انسان بعنوان یک فرد متفاوت و آزاد بنا شده است.

حسام فیروزی
تیر ماه ۱۴۰۲