خانواده‌های قربانیان تجاوز و آزار جنسی چگونه برخورد کنند؟ – دکتر سعیده رئیسی

فرزند شما مقصر نیست قربانی است

بدنبال بروز اتفاق آزار جنسی تعدادی از دانش‌آموزان یکی از مدارس تهران که باعث بروز ناراحتی و نگرانی شدید والدین شده توجه به آموزش جنسی به کودکان افزایش یافته است که امیدوارم این توجه مستمر باشد اما آنچه به نظرم آمد ممکن است دور از توجه مانده باشد احساساتی است که والدین این کودکان تجربه میکنند و اینکه چگونه می‌توانیم کمک کنیم تا از این شرایط بحرانی عبور کرده و آن را بهتر مدیریت کنند.
طبیعتاً با شنیدن این خبر که کودک شما مورد آزار قرار گرفته طیف وسیعی از واکنش‌ها و احساسات را تجربه خواهید کرد که ممکن است بر جنبه‌های مختلف زندگی شما تأثیر بگذارد، شما از فردی که کودکتان را مورد آزار قرار داده خشم پیدا می‌کنید و ناراحت از اینکه چرا فرزندتان زودتر این موضوع را بیان نکرده. حتی ممکن است ناخودآگاه از افشای این خبر به وسیله ی کودکتان عصبانی باشید چرا که شنیدن آن برای هیچ کس آسان نیست، اما مهم این است که به یاد داشته باشید که فرزند شما مقصر نیست قربانی است و نباید فرزندتان را در فضایی قرار دهید که سخن نگوید و سکوت اختیار کند.

اگر فرد سواستفاده کننده رابطه‌ای نزدیک با شما داشته باشد، ممکن است نگران باشید که چگونه با او برخورد کنید و یا اینکه نگران باشید بعد از این اتفاق چگونه باید با کودک خود برخورد کنید.
برای فرزندتان، خانواده‌تان و یا خودتان ناراحت می‌شوید که چرا این اتفاق برای خانواده‌ی شما افتاده، مهم این است که بپذیرید که الان یک بحران در خانواده‌ی شما ایجاد شده و تجربه‌ی همه ی این هیجانات طبیعی محسوب می‌شود.
فرزند شما در این شرایط نیاز به حمایت شما دارد، اما یادتان باشد که ابتدا باید از خودتان مراقبت کنید تا بتوانید به فرزندتان امنیت لازم را بدهید. بنابراین ممکن است در این شرایط نیاز باشد که خودتان نیز برای مراقبت از سلامت روانتان به یک مشاور مراجعه نمایید  و برای کنترل هیجانات منفی از او کمک بگیرید

اگر عامل آزار جنسی یکی از اعضای خانواده باشد شما با چالش‌هایی بیشتر و متفاوت روبرو خواهید بود و ممکن است طیف وسیعی از احساساتی را تجربه کنید که دیگران با آن روبرو نشده‌اند پس هیچ کس حق ندارد احساسات شما را نادیده بگیرد اما مهم است که راهی برای مدیریت آنها پیدا کنید تا بتوانید به ایجاد امنیت در کودک‌تان اولویت دهید.

ممکن است احساس خشم نسبت به فرزندتان (که قربانی این ماجراست) برای از بین بردن آرامش خانواده داشته باشید، به ویژه اگر مجرم شریک زندگی شما (پارتنر) باشد  یا خشم نسبت به مجرم به خاطر صدمه به فرزندتان و خیانت به اعتمادتان داشته باشید.

ممکن است احساس گناه از این که شما متوجه نشدید سوءاستفاده رخ داده یا به خاطر داشتن احساس عشق و تعلق به فردی که به کودک شما آسیب رسانده، رخ  دهد اگر فردی که به کودک شما آسیب رسانده یکی دیگر از فرزندانتان بوده، ممکن است در مورد چگونگی حمایت از فرزند آسیب دیده در مقابل فرزند خاطی، دچار تناقض شوید.

چرا که هر دوی آنها به حمایت والدینشان نیاز دارند. ممکن است اعتماد به نفستان را در مورد توانائیتان برای مراقبت از فرزندانتان از دست بدهید و خود را فردی ضعیف ببینید
ممکن است در مورد امور مالی و زندگی روزمره که وقتی اعضای خانواده فرد خاطی را از حلقه خانوادگی حذف می کنند، تغییر می‌کند
ترس داشته باشید اثرات تجاوز جنسی و سوء استفاده از فردی به فرد دیگر متفاوت است. فرایند درمان و رهائی از آثار سوء استفاده جنسی می تواند مدت زیادی طول بکشد و قابل درک است که برای شما بعنوان پدر و مادر این مسئله میتواند خسته کننده باشد و انرژی زیادی ازشما بگیرد.

واکنشهای متفاوتی در مواجهه با این مسئله ممکن است از فرزندتان سر بزند و طبیعی است بعضی از این واکنش ها باعث ناراحتی شما می شوند  مثلا از اینکه از او مراقبت کافی به عمل نیامده خشمگین باشد و اگر فرد خاطی از اعضای خانواده باشد برای بیرون کردن او از خانه به شما پرخاش کند یا درگیر شود اینکه اصلا حاضر به صحبت در مورد آن موضوع نباشد و یا اینکه مدام در مورد سوء استفاده صحبت کند یا این موضوع را با افرادی غیر از شما در میان بگذارد.

آنچه مهم است پذیرش طبیعی بودن هیجان‌های منفی مختلفی است که تجربه خواهید کرد چه در خودتان و چه در فرزندتان و اینکه از سلامت روان خودتان در این شرایط به اندازه‌ی کودکتان مراقبت کنید تا حس امنیت را به کودک‌تان انتقال بدهید و هر جا نیاز به حمایت و کمک داشتید از درمانگر مشاوره بگیرید